Prekrivanje pulpe

Prekrivanje pulpe, često nazvano i direktno ili indirektno pokrivanje pulpe, predstavlja terapijski postupak čija je svrha očuvanje vitalnosti zubne pulpe (živca) kada je ona izložena ili pri samom vrhu oštećenja karijesom. U leksikonu pacijenata možete naići i na termine “pulp capping”, “zaštita živca” ili “stavljanje zaštitnog materijala na živac”. Ovaj tretman se primarno obavlja na griznim (okluzalnim) i ostalim površinama posteriornih (kutnjaka, pretkutnjaka) ili anteriornih zuba, zavisno od mesta karijesne lezije.

Primenjuje se u situacijama kada je karijes prodro duboko i ostavio sitnu perforaciju u gleđi, ili nakon uklanjanja karijesa ostao tanki sloj dentina neposredno iznad pulpe. Cilj je da se na taj tanak sloj dentina nanese materijal koji stimuliše formiranje reparativnog dentina i stvara barijeru između mikroba i pulpe. Tako sprečavamo potrebu za invazivnijim endodontskim lečenjem (vađenje živca i ispun kanala), a zub zadržava punu senzornu i nutritivnu funkciju.

Pokrivanje pulpe dentanlijom je izuzetno važno kod mladih zuba čiji korenski vrh još nije potpuno formiran, jer vitalna pulpa omogućava nastavak rasta i zatvaranje korenskih kanala. Kod odraslih pacijenata, uspeh postupka zavisi od čistoće polja rada, adekvatne izolacije (najčešće gumicom za izolaciju, „dam-om“) i brzog postavljanja materijala nakon uklanjanja karijesa. Nakon toga se obično postavlja privremeni ili definitivan kompozitni ispun.
Važno je naglasiti da je potrebno kontrolno praćenje. Rendgenski snimak ili klinička provera se zakazuju na 6, 12 i 24 meseca, kako bi se potvrdilo formiranje reparativnog dentina i odsustvo simptoma (bol, otok, osetljivost na toplo/hladno). Procedura je minimalno bolna, obavlja se pod lokalnom anestezijom i često bez potrebe za skalpelom ili šavovima. Prekrivanje pulpe dentanlijom, uz pravilan protokol, ima uspešnost od preko 90% u očuvanju vitaliteta zuba, što ga čini povoljnom i tkivno štedljivom alternativom klasičnom lečenju kanala kojem je neophodan veći gubitak zubnog tkiva.

dr stom. Florin Adrian Chiritescu details

dr stom. Florin Adrian Chiritescu
Dental and Beauty Center

Postupak prekrivanja pulpe

Priprema i dijagnostika

Stomatolog najpre klinički i rendgenski utvrđuje dubinu karijesa i blizinu pulpe. Urađene su potrebne anestetičke injekcije, a zub se izoluje gumicom (“dam”) kako bi polje rada bilo potpuno suvo i bez kontaminacije pljuvačkom.

Uklanjanje karijesa

Karijes se pažljivo uklanja do tankog sloja dentina iznad pulpe. Na te izložene dentinske kanaliće nanosi se dentanlijski materijal (kalcijum-hidroksid ili MTA) u finoj, ravnomernoj “kapici” koja stimuliše formiranje sekundarnog dentina.

Nakon stvrdnjavanja barijernog materijala
, ležište se zatvara kompozitnom plombom ili staklenomernim ispunom. Na kraju se proverava okluzija i polira površina da bi zub što prirodnije reagovao u zagrizu.

Obnova koronalne strukture

Šta rešava prekrivanje pulpe?

Bol i preosetljivost usled dubokog karijesa

Kada karijes dostigne blizu pulpe, često pacijenti osećaju prodoran bol pri konzumaciji hladnog ili toplog. Prekrivanje pulpe dentanlijom stvara zaštitni sloj iznad živca, smanjuje direktnu iritaciju dentinskih kanalića i omogućava umerenu osećajnost zuba bez potrebe za vađenjem živca.

Očuvanje vitaliteta i razvoja zuba

Kod zuba čiji korenski vrh još nije zatvoren, vitalna pulpa je neophodna za završetak rasta i formiranje korena. Pulp capping omogućava da zub nastavi svoj normalan razvoj, sprečava odlaganje endodontskog lečenja i time čuva dugoročnu stabilnost zubnog niza.

Izbegavanje složenog lečenja kanala

Lečenje kanala (vađenje živca) zahteva više seansi, dodatne materijale i višu cenu, a podrazumeva trajni gubitak živca. Pravovremeno prekrivanje pulpe dentanlijom sprečava upalu i infekciju pulpe, održava cirkulaciju i senzorne funkcije zuba, te klinički skraćuje i pojednostavljuje terapiju.